Je hersenen krimpen tijdens de overgang

Hormoontherapie preventief tegen Alzheimer?

Twee keer zoveel vrouwen als mannen krijgen Alzheimer

Vrouwen krijgen veel vaker Alzheimer dan mannen; 1 op de 3 vrouwen krijgt Alzheimer/dementie, bij mannen is dit 1 op 7. 

Leeftijd werd altijd gezien als de belangrijkste oorzaak van het vaker voorkomen van Alzheimer bij vrouwen. Vrouwen worden gemiddeld iets ouder dan mannen en hoe ouder je bent hoe hoger je risico op Alzheimer. 

Onderzoekster Lisa Mosconi is gespecialiseerd in preventie van Alzheimer bij vrouwen. Ze staat aan het hoofd van het ‘Women’s Brain Initiative’, een belangrijk onderzoek naar hoe het risico op Alzheimer bij vrouwen kan worden verminderd. In november 2021 kwamen de eerste onderzoeksresultaten naar buiten.

Hersenen van vrouwen krimpen tijdens de menopauze

Het onderzoeksteam heeft hersenscans gemaakt van 99 vrouwen van achterin de 40/50 jaar. Hieruit bleek dat het hersenvolume van vrouwen significant vermindert tijdens de overgang. Mannen in dezelfde leeftijd en vrouwen voor de menopauze zijn ook onderzocht, zij hadden geen verlies van hersenvolume. 

Meer oestrogeen, minder krimp

Bovendien zagen ze een verband tussen het hersenvolume en de hoeveelheid oestrogeen waaraan vrouwen waren blootgesteld tijdens hun leven. Langere oestrogeenblootstelling hing samen met minder krimp van de hersenen tijdens de overgang.  

Oorzaken van een hogere oestrogeen blootstelling zijn o.a. kinderen krijgen, borstvoeding geven, een lange vruchtbare periode hebben (vroege start van menstruatie en/of laat in de overgang komen), gebruik van de anticonceptiepil en/of hormoontherapie bij de overgang.

Oestrogeen is belangrijk voor je hersenen

Het is al lang bekend dat oestrogeen belangrijk is voor het vrouwenbrein want overal in het brein bevinden zicht oestrogeenreceptoren. Oestrogeen is belangrijk bij de hersenontwikkeling en het heeft een voedende en beschermende rol. Helaas daalt bij vrouwen in de overgang de hoeveelheid oestrogeen heel snel. En dat kan dus gepaard gaan met een verlaging van het hersenvolume, vooral in de hersendelen die bij Alzheimer als eerste worden aangetast. Dat alles gebeurt tijdens de menopauze. Terwijl we ondertussen ook weten dat het proces richting Alzheimer al wel 20 jaar eerder start dan dat je symptomen krijgt. Het begin van Alzheimer lijkt dus vlak bij de overgang te liggen. Dat kan toevallig zo zijn, maar er zou ook een oorzakelijk verband kunnen zijn dat we nog niet kennen.

Nader onderzoek naar hormoontherapie rond de overgang

De onderzoekers hopen in de toekomst nog meer duidelijkheid te krijgen over het verband tussen oestrogeen en het hersenvolume bij vrouwen. Ze zouden graag verder onderzoek doen naar hormoontherapie die start rond de overgang, met als doel het risico op Alzheimer bij vrouwen te verlagen. 

Youtube video interview met Lisa Mosconi: